E-Demokrasi ve E-Katılım Kavramları
E-Demokrasi Kavramı ve Tanımı
Günümüz dünyasında internetin kullanımındaki artış ve toplumsal alandaki giderek artan etki, özellikle sosyal bilimler alanında bir ilgi alanı halini almıştır. Bil hassa yönetim bilimi alanında bu ilgi net bir şekilde görülebilmektedir. Değişen bu ilgi alanı ile birlikte, özellikle demokrasi ve siyasi katılım algısı üzerinde değişikler meydana gelmeye başlamıştır (Subay, 2019: 229).
E-demokrasi, yaygın olarak kullanılan ancak aynı zamanda çok farklı örneklemlere sahip bir terim haline gelmiştir. E-demokrasi, demokratik karar alma süreçlerini desteklemek için bilgi iletişim teknolojilerinin (BİT) kullanımı şeklinde açıklanmaktadır. Bununla birlikte, bu tanım çok soyut ve daha fazla ayrıntıya ihtiyaç duymaktadır. Bazı ülkelerde ve bazı hükümet çevrelerinde e-demokrasi, e-oylama ile eşanlamlı hale gelmiştir, ancak oylama, vatandaşların demokratik karar vermeyi etkileyebileceği tek mekanizma değildir (Macintosh, 2004: 1).
Yaşanan bu teknolojik gelişmeler, kamu kurumlarına ve yönetsel alanlara da yansımış ve bunun sonucunda e-demokrasi kavramı karşımıza çıkmıştır (Görgülü ve Tekin, 2017: 1903). E-Demokrasi kavramı, literatürde faklı tanımlar ile karşımıza çıkmaktadır. En basit tanımı olarak “vatandaşların resmi bilgiye erişimi” olarak karşımıza çıkan e-demokrasi kavramı, diğer taraftan, “vatandaşların resmi görevlilere elektronik ortamdan iletişime geçmesi (e-mail vb. elektronik haberleşme araçları); bütçeler, imar planları gibi resmi önerilere ve düzenlemelere ilişkin çevrimiçi değerlendirme ve yorum yapabilme; e-oylama, çevrimiçi kayıt” gibi daha geniş ve kapsayıcı tanımıyla da karşımıza çıkabilmektedir. E-Demokrasi için genel bir tanım yapmamız gerekirse, siyasal sistemin teknoloji sayesinde yaşadığı dönüşümü ifade etmektedir (Örselli, Bardakçı ve Karabulut, 2018: 112). Buradan da hareketle, vatandaşların devlet yönetimine katkı sağlaması ve karar alma süreçlerine katılımı amaçlanmaktadır.
Özellikle iktidarı elinde bulunduran siyasi partiler, hedeflerini gerçekleştirmek ve birliktelikler oluşturmak adına halk ile sürekli iletişim ve temas halinde olmak zorundadırlar. İhtiyaç duyulan bu etkileşim, e-demokrasi sayesinde daha hızlı ve şeffaf olmaktadır (Görgülü ve Tekin, 2017: 1903).
Akgün (2003: 74), e-demokrasinin uygulama alanlarını kısaca şu şekilde listelemiştir;
- İnternet ortamından gerçekleştirilen siyasi parti faaliyetleri,
- İnternet üzerinden gerçekleştirilen lobicilik faaliyetleri,
- Hükümet ve temsili kurumların e-devlet uygulamaları,
- Dijital ortamda sağlanan ücretsiz tartışma ortamları,
- İnternet ortamında örgütlenen sivil toplum örgütlerinin faaliyetleri.
Örselli, Bayrakçı ve Karabulut (2017: 113)’a göre, e-demokrasinin aktörleri, hükümetler, kamu yöneticileri, medya, uluslararası örgütler, siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlardır.
E-demokrasiyi sadece teknoloji kullanımı olarak görmek de çok doğru olmayacaktır. Demokrasi temeline bağlı kalarak, bu teknolojilerin demokratik yönetişim ile bağdaşması da sağlanmalıdır (Afşar, 2019: 1106). E-demokrasi, siyasi arenadaki iletişimi ve yayılımı etkilediği gibi, ileriki süreçte siyasi kültür üzerinde de bir dönüşüm gerçekleştirmesi olasıdır (Subay, 2019: 230).
E-demokrasi genel anlamda, siyaset yapıcıların hesap verebilir olmasını güçlendiren, siyaset temsilcileri ile vatandaşın arasındaki iletişimi güçlendiren ve temsilcilerin sorumluluklarını artıran bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımıdır. Bu perspektiften bakıldığında e-demokrasinin üç temel amacı olduğu söyleyenebilir. Bunlar; siyasi süreçlerdeki şeffaflığın artırılması, vatandaşların eğitiminin geliştirilerek yeni tartışma alanlarının oluşturulması ve vatandaşların demokratik süreçlere doğrudan katılımını sağlamaktır (Maraş, 2011: 131).
E-demokrasi siyasal bilginin yayılımı açısından, siyasi tartışma ve siyasi kültürün gelişmesi açısından da önemli bir araçtır. Günümüzde e-demokrasi geniş bir çerçevede işlevini devam ettirmektedir. Siyasilerin seçilmesi, belediyelerin çevre düzenleme işlerine kadar elektronik ortamlarda bilgi edinme imkânı sunmaktadır (Dağkılıç, 2018: 22).
E-Katılım Kavramı ve Süreci
E-Katılım da e-demokrasi gibi e-yönetişim açısından olmazsa olmaz uygulamalardan biridir (Örselli, Bayrakçı ve Karabulut, 2018: 114). Hatta e-katılım için e-demokrasinin bir ön şartı denilebilir (Afşar, 2019: 1106). E-katılımın gelişmesinde ve öne çıkan bir uygulama olmasında kamusal değerler ve yönetişim gibi demokrasi araçlarının desteği ön plana çıkmaktadır (Sağlam, 2020: 29).
Karkın (2012: 49)’a göre e-katılım, karar alma süreçlerine ilişkin eylemlere ve süreçlere vatandaşların bilgi iletişim araçları sayesinde yön verebilme sürecidir. E-katılım, daha adil bir toplum ve yönetimi teşvik etmek için teknolojik gelişmelerde vatandaşın katılımı artırmayı hedeflemektedir. E-katılım, yönetişim sisteminin elektronik ortama taşınmasındaki en temel faktörlerden bir tanesidir (Örselli, Bayrakçı ve Karabulut, 2018: 115).
Birleşmiş Milletler e-katılımın tanımını ve amacını şu şekilde belirtmektedir: “E-Katılım, bilgi ve İletişim Teknolojileri (Bit) aracılığıyla sivil katılımı ve açık, katılımcı yönetişimini teşvik etmekle ilgilidir. Veriler, e-katılımın hükümetler ve vatandaşlar arasındaki iş birliğini güçlendirdiğini işaret ediyor. E-katılımın amacı hem vatandaşların güçlendirilmesi hem de bir bütün olarak toplumun yararı için bilgi ve kamu hizmetlerine erişimi iyileştirmenin yanı sıra politika oluşturmaya katılımı teşvik etmektir” ( https://publicadministration.un.org, 2021).
OECD tarafından yayınlanan “Promise and Problems of E-Democracy Challenges of Online Citizen Engagement” adlı eser, e-katılıma dair temel eserler arasında sayılmaktadır. Bu metinde OECD e-katılımın amaçlarını şu şekilde sıralamıştır;
- Katılımın daha tabana yayılması,
- Vatandaşların karar alma süreçlerinden haberdar edilmesi,
- Daha derin bir tartışma ortamı sağlaması,
- Vatandaşlara geri bildirim sağlamak,
- Gözlem ve değerlendirme yapma (OECD, 2003: 33).
Seçilmiş Dünya Kentlerinde E-Demokrasi ve E-Katılım Uygulamaları
Londra: E-Demokrasi ve E-Katılım Örnekleri
İngiltere, üniter bir yapıya sahip olmasına rağmen güçlü bir yerel yönetim geleneğine sahiptir. İngiltere’nin yüzyıllar öncesine dayanan bir yerel yönetim sistemi vardır. Bu yerel yönetim sistemi oldukça karışık bir yapıya sahiptir. Karışık olarak görülen bu sistem son yıllarda çıkarılan kanunlar ile çağdaş bir yapı haline getirilmeye çalışılmıştır (İnanç ve Ünal, 2006: 125).
İngiltere tarihinde yerel yönetimleri görevlendiren ilk yasa 1601 yılında çıkmıştır. Kraliçe I. Elizabeth tarafından çıkarılan bu yasa ile birlikte yoksullukla mücadelede yerel yönetimlerin üzerine düşen görevleri belirtilmiştir (Bruce, 1973: 5). İngiltere’de yerel yönetimler, belirli bir yaşam alanındaki yerleşikler ile alakalı konular hakkında, parlamento tarafından verilen yetki ve görevlerle faaliyet gösteren bir yapıdadır. Aynı zamanda parlamentonun sınırları değiştirme ve tamamen ortadan kaldırma yetkisi de bulunmaktadır. İngiltere’nin günümüz yerel yönetim yapısı büyük oranda 1 Nisan 1974 yılında yürürlüğe giren ve 1986 yılında düzenlenen Yerel Yönetimler Yasası ile oluşturulmuştur. Mevcut yerel yönetimler üç ayrı sınıflı sistemden oluşmaktadır. Bunlar birinci kademe olarak iller, ikinci kademe bölge ve üçüncü kademe köylerdir. Ayrıca bu kademeler metropoliten olup olmadıklarına göre de ayrıca sınıflandırılmışlardır. Bu düzenleme içerisinde Büyük Londra Yönetimi ise ayrı olarak düzenlenmiştir (Yamaç, 2014: 4).
Yerel yönetim düzenlemelerinde dahi ayrı bir yere sahip olan dünyanın en büyük şehirlerinden olan Londra, e-demokrasi ve e-katılım uygulamaları açısından örnek şehirlerden biridir.
London Data Store – Londra Veri Deposu
Londra’nın e-demokrasi ve e-katılım örneklerinden ilki London Data Store sitesidir. Burada amaç Londra’nın sorunlarına veri odaklı çözüm bulmaktır. Bu sistem ile Londra’nın verileri herkese açık hale getirilmiştir. Bu site aracılığı ile halk ve kamu kuruluşları ücretsiz bir şekilde Londra verilerine ulaşıp bu verileri kullanabilmektedir (https://data.london.gov.uk, 2021).
Bu platform üzerinden konaklama, çevre, ulaşım, sağlık, eğitim, iş alanları vb. gibi birçok alandaki verilere ulaşılabilmektedir. Çevre konuları 179 başlık ile en çok veri barındıran başlık konumundadır.
Talk London
Bu platform Londra Belediyesi bünyesinde Temmuz 2012 yılında kurulmuştur. Genel amaç Londra’da yaşayan vatandaşların karar alma süreçlerine aktif olarak katılmasını sağlamaktır. Planlar, projeler, şikayetler bu online platform sayesinde Londra yönetimine bildirilebilmektedir.
- 16 yaşından büyük herkes bu platforma katılabilmektedir.
- Tartışmalara katılabilmek için hesap açmanız gerekmektedir.
- Talk London ekibi üye olurken yazmış olduğunuz e-mail hesabına güncel konularla alakalı size mail gönderip bilgi sahibi olmanızı sağlamaktadır.
Platformun esas amacı oldukça fazla insana ulaşarak, şehrin yönetiminde bir o kadar fazla insanın söz sahibi olmasını sağlamaktır (https://www.london.gov.uk/). Talk London platformunda tartışılan konular şu şekilde listelenmiştir; sanat ve kültür, toplular, COVID-19, ekonomi, çevre, sağlık, ev, planlama, polis, eğitim ve ulaşım.
Sidney: E-Demokrasi ve E-Katılım Örnekleri
Federal yönetim yapısına sahip olan Avustralya’da altı eyalet ve iki bölge yönetimi bulunmaktadır. Mevcut yerel yönetimler bu eyalet ve bölge yönetimlerine bağlı bir şekilde faaliyet göstermektedirler. Yerel yönetimlerin hukuki zemini, eyalet ve bölge yönetimine dayanmaktadır (Akçakaya, 2016: 73).
Avustralya yerel yönetimleri, işletme maliyetlerini düşürmenin bir yolu olarak e-hizmet sunumuna vurgu yaparak bunu bir fırsat olarak görmüştür. 1997’de Avustralya Federal hükümeti, bir dizi e-Devlet girişimini desteklemek için “Networking the Nation” kapsamında 250 milyon Avustralya doları kadar bir fon sağlamıştır. Yapılan bu e-Devlet girişimleri çevrimiçi planlama, web ve internet sağlama, çevrimiçi ödemeler ve e-satın alma işlemlerini içermiştir (Shackleton, Fisher ve Dawson, 2004: 2).
Avustralya Yerel Yönetim Derneği tarafından elektronik teknolojinin kullanımı için yönlü bir yol haritası başlıklı raporunda, e-Devlet “hükümetin geleneksel hedeflerini takip etmek için elektronik teknolojinin yapılandırılmış kullanımı ” olarak tanımlanmıştır (O’Toole, 2007: 59).
Avustralya kentleri arasında yerel yönetim ve e-demokrasi açısından önemli şehirlerden biri de Sidney’dir. Belediye resmî sitesi üzerinden vatandaşların başvurusuna açık çevrimiçi başvuru alanları bulunmaktadır. Bu başvuru başlıkları şu konulardan oluşmaktadır; Gürültü, araç park, çöp ve atık ve evcil hayvanlar (https://www.cityofsydney.nsw.gov.au, 2021). Bu başlıklar altında ihbarda bulunabileceğiniz konular ise şöyledir;
Yasadışı çöp ve moloz ihbarı: ilki yasadışı çöp ve moloz dökümü ihbarı. Sidney Belediyesi resmi internet sitesi üzerinden yasadışı olarak çöp ve moloz dökülmüş yerleri ihbar edebiliyorsunuz.
Hasarlı yolların bildirilmesi: Ulaşımı engelleyen yol hasarlarının onarılması ya da yol üzerindeki nesnelerin kaldırılması için çevrim içi olarak bildirimde buluna bilinmektedir.
Ağaç sorunları bildirimleri: Etrafta görmüş olduğunuz kırılmış, düşmüş, yaşamı negatif şekilde etkileyen ağaçlarla ilgili bildirimde bulunabileceğiniz bir bölümde bulunmaktadır. Burada yerel yönetim tarafından bildirilen önemli bir nokta bulunmaktadır. Bu da komşularınız ya da özel mülkünüz içindeki ağaçlarla ilgili sorunlara müdahale edilmemektedir.
Yasadışı grafiti çizimleri: Yasadığı grafiti çizimlerini site üzerinden çevrimiçi olarak rapor edilebilmektedir.
Rahatsız edici gürültü yapan işletmeler: Yasal sınırın üstünde rahatsız edici derecede yüksek ses yapan işletmeler, web sitesi üzerinden çevrimiçi olarak bildirilebilmektedir.
Yasadışı araç parkı: Yanlış yere park etmiş araçları ihbar edebilecek alandır. Bu hizmetteki amaç sürücülerin davranışlarını değiştirmek ve park kısıtlamalarına uymaya teşvik etmektir.
Brüksel: E-Demokrasi ve E-Katılım Örnekleri
Belçika coğrafi olarak ufak bir ülke olmasına rağmen federatif bir yönetim sistemine sahiptir (Çelen, 2013: 294). Ülkedeki yönetim yapısı üç federal bölge ve bu bölgelerin içerisindeki illerden oluşmaktadır. Ülkedeki yerel yönetim birimleri iller ve belediyelerden oluşmaktadır. Belediyelerin denetimleri bağlı oldukları bölge hükümetlerince yapılmaktadır. Belediyeler istedikleri kararları alma yetisine sahip olsalar da üst yönetimin denetimine tabidirler (Sadioğlu, Göçoğlu ve Göçoğlu, 2020: 28-29).
Hem nüfus hem de kişi başına düşen gelir düzeyinde en büyük bölge başkent Brüksel’dir. Devamında Flanders ve Wallonia gelmektedir (Çelen, 2013: 299). En büyük kent olmasının yanı sıra politik olarak da dünyanın en önemli kentlerinden biri olan Brüksel, e-demokrasi ve e-katılım konularında da önemli bir yere sahiptir.
Şeffaf ve Hesap Verebilir Bir Kent Olarak Brüksel: Açık Hükümet Politikası
Brüksel şehri, Brüksel Başkent bölgesinin 16 Mayıs 2019 tarihli ortak Kararnamesi ile Brüksel kurumlarında açık hükümet politikası uygulamaya başlamış ve alınan kararları şeffaf bir şekilde yayınlamaya başlamıştır. Yayınlamış oldukları konu başlıkları şu şekildedir; Hükümetin yetkileri, organizasyonu ve çalışma yöntemleri, hibeler, yapılan çalışmalar, satın alma sözleşmeleri, işe alımlar, terfi ve seviye değişimleri, çalışan personel listeleri, çevre planları ve programları, mekânsal planlama planları ve şemaları, kentsel gelişim düzenlemeleri, şehir planlama izinleri ve çevre izinleri (https://www.brussels.be/open-government, 2021)
Vatandaş Katılımı E-Katılım
Brüksel belediyesi web sitesi içerisinde vatandaşların katılımı ile alakalı bir bölüm bulunmakta. Burada amaç vatandaş katılımı, Brüksel şehri ve vatandaşları arasındaki diyalog ve iş birliğini güçlendirmektir. Bilgiden ortak üretime, istişareye ve diyaloğa kadar çeşitli düzeylerde vatandaşların katılımını teşvik etmektedir (https://www.brussels.be/participate, 2021).
Brüksel e-katılımı, vatandaşların mahalleleri hakkında fikir paylaşmalarına yardımcı olur ve topluluk projelerinin geliştirilmesi için bir fırsat sunar. Şehir ayrıca vatandaşlarla faireBXLsamen adında çevrimiçi bir paylaşım platformu da sağlamaktadır. Bu platform, şehir sakinleri arasında yeni ilişkiler kurmayı amaçlamaktadır. Vatandaşlara fikirlerini ifade etme, projeler sunma, fikirlere oy verme fırsatı verir (https://www.fairebruxelles.be, 2021).
New York: E-Demokrasi ve E-Katılım Örnekleri
ABD Anayasasında yerel yönetimler ile alakalı bir madde bulunmamaktadır, fakat yetki ve sorumlulukların eyaletlere ve yerel halka bırakıldığı belirtilmektedir. Eyaletlerin altında yer alan yerel yönetimler, her eyaletin anayasasında ayrı ayrı düzenlenmiştir. Bu nedenle eyaletlere göre, biçim, yetki ve görevleri farklılık göstermektedir. ABD’de yerel yönetimler; İl Yerel Yönetimi, Belediye, Kasabalar, Okul Bölgeleri ve Özel Bölge Yönetimi olarak adlandırılmıştır (Erkul, Hüseyin ve Şimşek, 2016: 36).
ABD’de e-demokrasi uygulamaları eyalet düzeyinde, federal düzeyde ve belediye düzeyinde farklılık göstermektedir (Çetin, 2010: 109). ABD’de Bilgi İletişim Teknolojileri, grupların organize olmasına fayda sağlayan pozitif bir olgu olarak görülmektedir. Başkan seçimleri için 2000 yılında yapılan e-müzakere sistemi Minnesota Projesi ve Kaliforniya Akıllı Toplumlar Projesi bu kapsamda yapılan en önemli çalışmalar olarak gösterilebilir (Güler ve Şahangil, 2017: 21).
ABD içerisindeki tüm bu e-demokrasi çalışmaları arasında, ülkenin en büyük şehri olması ve birleşmiş Milletler gibi örgütlerin genel merkezini bünyesinde barındırması açısından New York önemli bir yer teşkil etmektedir. New York belediyesi bünyesinde halkın katılımına yönelik projeler yer almaktadır.
NYC311
New York Belediyesi bünyesinde bulunan 311’in misyonu, mümkün olan en yüksek hizmeti seviyesini korurken, halka tüm New York şehri devlet hizmetlerine ve bilgilerine hızlı ve kolay erişim sağlamaktır. 311, diğer hükümet organlarının temel görevlerine odaklanmalarını ve iş yüklerini verimli bir şekilde yönetmelerini sağlar. 311 ayrıca, tüm hizmet taleplerinin doğru ve tutarlı veri takibi ve analizi sağlayarak şehir ajanslarının hizmet sunumlarını geliştirmelerine yardımcı olur (https://portal.311.nyc.gov, 2021)
Bu portal üzerinde vatandaşların yönetme hızlı bir şekilde ulaşması amaçlanmıştır. New York Belediye Başkanı ile iletişim kurabileceğiniz bir adres (https://www1.nyc.gov/office-of-the-mayor/contact-the-mayor.page) bulunmaktadır. Belediye Başkanı Blasio ile e-posta, telefon veya web formu mesajı göndererek iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca şehir yönetimindeki önemli isimler ile de web sitesi üzerinden çevrimiçi bir şekilde iletişime geçilebilmektedir.
New York Belediyesi, şehirde yaşayan vatandaşları geri bildirim vermeleri konusunda da teşvik edici çalışmalar yapmıştır. Sitenin resmi sitesi üzerinden çevrimiçi olarak geri bildirimde bulunulabilmektedir.
Vatandaşların çevrimiçi olarak rahatsızlıklarını ihbar etmeleri de mümkündür. Bu konuda internet sitesi üzerinden bildirimde bulunulabilmektedir. İhbarlar konusunda yanlış park, komşudan gelen gürültü ve özel mülklerin temizliği konuları en popüler başlıklardır. Bu konular dışında başvuruda bulunulabilecek başlıklar şunlardır; işletme ve tüketiciler, mahkeme ve hukuk, çevre, iş, çöp, eğitim, seçimler, sağlık, kamu güvenliği, otoyol, veri ve ulaşım.
Seul: E-Devlet ve E-Katılım Örnekleri
Güney Kore, e-devlet uygulamaları arasında dünyanın en önde gelen devletlerinden biridir. Bugün, e-devlet uygulamaları Güney Kore için vazgeçilmez bir konumdadır (Sadıoğlu ve Erdinçler, 2020: 62).
Güney Kore’de yapılan akademik çalışmalarda e-devlet üzerine yoğunlaşmaların 2002-2008 yılları arasında olduğu görülmektedir. Yapılan bu akademik çalışmalar genel olarak Güney Kore kamu sektörünün genel sorunları olan yolsuzluk, kırtasiyecilik, bürokratik engeller gibi genel kamu engellerini kaldırıp vatandaşlara sunulan hizmetin niteliğini artırmaya odaklanmıştır (Sadıoğlu ve Erdinçler, 2020: 63).
Güney Kore nüfusunun yaklaşık 5’te biri başkent Seul’da yaşamaktadır. Bu nedenle ülke genelinde uygulanmakta olan e-devlet uygulamalarında Seul merkez kent konumundadır.
Online Procedures Enhancement for Civil Applications (OPEN)
Seul Belediyesi, 1999 yılındaki OPEN (Online Procedures Enhacement for Civil Applications) projesi ile e-devlet alanında büyük bir atılım gerçekleştirmiştir. Uygulamaya konan bu proje ile vatandaşların bürokratik işlerini çevrimiçi olarak yapabilmesi, belediye duyurularının sms ya da e-mail olarak ulaşması sağlanmıştır. OPEN, Seul Büyükşehir Belediyesi ve bölge ofisleri tarafından vatandaşlara verilen diğer hizmet konularının yanı sıra izinler, kayıtlar, satın alımlar, sözleşmeler ve onaylar gibi konuları da bünyesinde barındırmaktadır (Cho ve Choi, 2004: 720).
OPEN projesinin faaliyete geçmesinden sonraki ilk beş ay boyunca, çevrimiçi olarak sunulan sivil başvuruların toplamı 7100, OPEN sistemine gelen ziyaretçi sayısı 200.000’i aşmıştır. OPEN’ın yolsuzluk düzeylerinde kayda değer bir düşüşe katkıda bulunduğu ve belediye organlarının vatandaşlar arasındaki güvenilirliğini önemli ölçüde artırdığı bildirilmiştir (Basel Institute on Governance Working Paper, 2017: 39).
Vatandaşların, telefon görüşmeleri yapmadan veya devlet dairelerini ziyaret etmeden, her zaman, her yerde internet üzerinden sivil başvuru prosedürlerini izlemelerine izin verilen bir sistemdir. Tüm vatandaşlara bilgiye erişim sunmak, şehir yönetiminde adalet ve nesnellik sağlanmakta, böylece halkın güvensizliği ortadan kaldırılmaktadır. Önceki rejimlerde, vatandaşların hükümetlerine güvenmemesine neden olan çeşitli izin ve onaylar etrafında birçok söylenti ve skandal var olmuştur. Bununla birlikte, tüm vatandaşlara bilgiye erişim sunmak, kamu güvenini artıran şehir idarelerinde adalet ve nesnellik getirmiştir (Iqbal, 2010: 100).
SONUÇ
Ülkelerin kamu yönetimi alanında değişimlere gitmeleriyle birlikte e-devlet ve e-demokrasi uygulamaları önem kazanmıştır. Özellikle gelişen teknolojinin de etkisiyle bu uygulamalar hızlı bir şekilde gelişme göstermiştir.
E-demokrasi uygulamaları, vatandaş ile kamu arasındaki bağı kuvvetlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda e-demokrasi, bilgiye dijital olarak kolay erişim, e-oylama, e-yönetişim ve e-katılım gibi birçok unsuru bünyesinde barındırmaktadır. E-demokrasi ve e-katılım, seçilmiş yöneticiler ile vatandaşlar arasındaki ilişkiyi kuvvetlendirerek, demokrasinin kalitesini artırmada önemli bir rol oynamaktadır. Bu uygulamalar ile birlikte daha az maliyet ile daha çok hizmet sağlanmıştır.
Tablo 1: Seçili Ülkelerin Karşılaştırılması
| Web sitelerinde e-katılıma yönlendirme | Belediye Başkanına Direkt Ulaşım | Covid-19Takip | |
| Londra | + | + | + |
| Sidney | + | + | – |
| Brüksel | + | + | + |
| New York | + | + | + |
| Seul | + | – | + |
Bu çalışmada seçili kentler üzerinden e-demokrasi ve e-katılım uygulamaları incelenmiştir. Kentler seçilirken, sahip oldukları nüfus, coğrafya ve uluslararası sistem içerisindeki diplomatik konumları dikkate alınmıştır. Kent belediyelerinin resmi sitelerinde vatandaşlara sunmuş olduğu e-devlet hizmetleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda seçili kentlerin e-demokrasi ve e-katılım uygulamaları konusunda tatmin edici çalışmalar yaptığı görülmüştür. Bilhassa Londra ve Brüksel’in şehir vatandaşları için geliştirmiş oldukları sosyal ağ varlığı, bu iki şehri ön plana çıkarmaktadır. 1990’lı yıllardan itibaren geliştirmiş oldukları e-devlet uygulamaları ile en çok girişimde bulunan kent Seul olarak karşımıza çıkmaktadır. Tüm bu girişimlere rağmen Seul, Belediye Başkanı’na direkt ulaşım konusunda diğer kentlerden eksik konumdadır (Tablo 1).
Kent belediyeleri bünyesinde geliştirilen vatandaşının katılımını artıran e-devlet uygulamaları, hem demokrasinin vatandaşlar tabanında daha iyi anlaşılmasına fayda sağlarken, aynı zamanda şehir yönetimi ile vatandaşlar arasındaki ilişkileri daha ulaşılabilir kılmaktadır. Bu nedenle ülke geneline yayılan bir e-devlet geleneği için kentler bünyesinden geliştirilen uygulamalar önem arz etmektedir.
KAYNAKÇA
Afşar, Ö. A. (2019). Nitelikli Demokrasi Bağlamında Demokrasi ve E-Demokrasi İlişkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(4), 1101-1118.
Akçakaya, O. (2016). Toronto ve Sidney Yerel Yönetimlerinin Stratejik Yönetim Süreçleri Üzerine Mukayeseli Bir İnceleme. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(2/1), 65-80.
Akgün, B. (2003). Küreselleşme, Sanal Siyaset ve E- Demokrasi, Küresel Sistemde Siyaset Yönetim Ekonomi, Konya: Çizgi Kitabevi.
Bruce, M. (1973) The Rise of the Welfare State: English Social Policy, 1601-1971, London: Cox- Wyman,
Cho, Y. H., & Choi, B. D. (2004). E-government to combat corruption: The case of Seoul metropolitan government. International Journal of Public Administration, 27(10), 719-735.
Çelen, M. (2013). Belçika’da Yerel Yönetimler. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(2), 293-326.
Çetin, S. (2010). Kamusal Karar Alma Sürecinde E-Demokrasi Uygulamaları Ve Türkiye (Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Dağkılıç, M. B. (2018). E-Demokrasi Bağlamında Siyasal Parti Web Sitelerinin İçerik Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi.
Erkul, H., Hüseyin, K., & Şimşek, S. (2016). ABD ve Almanya yerel yönetimlerinin karşılaştırılması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(27), 33-58.
Görgülü, B., & Tekin, G. (2017). Yerel Yönetimlerde E-Demokrasi ve E-Katılım. Socıal Scıences Studıes Journal, 3(12), 1901-1907.
Güler, T., & Şahnagil, S. (2017). Dijital Demokrasi ve Yönetişim İlişkisi Çerçevesinde E-Demokrasi/E-Devlet Uygulamaları. In Internatıonal Congress Of Management Economy And Polıcy Proceedıng Book 2(2), 16-29.
Iqbal, M. S. (2010). Can E-governance hold back the Relationships between Stakeholders of Corruption? An Empirical Study of a Developing Country. Journal of Economics and Business, 13(2), 83-106.
İnanç, H., & Ünal, F. (2006). İngiltere’de yerel yönetimler. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (16).
Karkin, N. (2012). E-Katılım kavramı ve süreci: Kamu siyasa oluşum sürecine vatandaş katkısının olabilirliği. Sosyoekonomi, 17(17).
Macintosh, A. (2004). Characterizing e-participation in policy-making. 37th Annual Hawaii International Conference on System Sciences, Proceedings of The.doi:10.1109/hicss.2004.1265300
Maraş, G. (2011). Kamu Yönetimlerinde E-devlet ve E-demokrasi İlişkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (37), 121-144.
New Perspectives in E-Government and The Prevention of Corruption (2017). Basel Institute on Governance Working Paper 23. ISSN: 2624-9650.
O’Toole, K. (2007). E-Governance in Australian Local Government: Spinning a web around community. International Journal of Electronic Government Research (IJEGR), 3(4), 58-83.
Örselli, E., Bayrakçi, E., & Karabulut, N. (2018). E-Demokrasiyi E-Katılım Üzerinden Okumak: Kavramsal Bir Analiz. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(14), 108-127.
Sadioğlu, U., & Erdinçler, R. E. (2020). Bilgi ve İletişim Teknolojileri Konusunda Devlet Deneyimleri: Güney Kore’de e-Devlet ve Geleceği. Kamu Yönetimi ve Teknoloji Dergisi, 2(1), 41-60.
Sadioğlu, U., Göçoğlu, İ. D., & Göçoğlu, V. (2020). Benelüx Ülkelerinin Yerel Yönetim Yapılarının Karşılaştırılması, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 9(4), 19-43
Saylam, A. (2020). Türk Kamu Yönetiminde Merkezi Düzeyde E-Katılım: Bakanlıkların Web Siteleri Üzerinden Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (41), 23-37.
Shackleton, P., Fisher, J., & Dawson, L. (2004). Evolution of local government e-services: the applicability of e-business maturity models. In 37th Annual Hawaii International Conference on System Sciences, 2004. Proceedings of the (pp. 9-pp). IEEE.
Subay, Ö. Ö. (2019). Katılımcı Demokrasinin Gelişiminde E-Demokrasi Uygulamaları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 219-241.
Taşcı, F. (2010). Yerel Yönetimlerde Sosyal Politika ve Sosyal Hizmetler: Londra Barnet Belediyesi Örneği. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (58), 217-251.
Yamaç, M. (2014). İngiltere’de Yerel Yönetimler. Sosyal Bilimler Metinleri, Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (4), 1-21.
İnternet Kaynakları
https://publicadministration.un.org/en/eparticipation (Erişim Tarihi: 03.04.2021).
https://data.london.gov.uk/about/ (Erişim Tarihi: 09.04.2021).
https://www.london.gov.uk/talk-london/about-us (Erişim Tarihi: 09.04.2021).
https://www.cityofsydney.nsw.gov.au/report-issue (Erişin Tarihi: 11.04.2021).
https://www.brussels.be/open-government (Erişin Tarihi: 11.04.2021).
https://www.fairebruxelles.be (Erişin Tarihi: 11.04.2021).
https://portal.311.nyc.gov (Erişim Tarihi: 12.04.2021).
OECD, promise and problems of e-democracy challenges of online citizen engagement.
İlk yorum yapan siz olun