Şarm El-Şeyh, Mısır — Orta Doğu’daki uzun yıllara dayanan çatışma sürecinde umutların odaklandığı an nihayet geldi. İki gün önce Mısır’ın turistik şehri Şarm El-Şeyh’te düzenlenen zirvede, Gazze’de barışı inşa etmek üzere hazırlanan “Şarm El-Şeyh Barış Deklarasyonu” resmi olarak imzalandı.
Zirve ve İmza Töreni
Zirveye başta ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani olmak üzere birçok devlet lideri katıldı. Toplantı öncesinde yoğun diplomatik temaslar ve ikili görüşmeler yapıldı. Liderler, uzun bekleyişin ardından kamuoyuna “Niyet Beyanı / Deklarasyon” adıyla sunulan metni birlikte onayladı.
Anlaşmanın İçeriği ve Taahhütler
Deklarasyonda yer verilen taahhütler, genel hatlarıyla şöyle özetlenebilir:
- Kalıcı barış ve istikrarın Gazze Şeridi’nde tesis edilmesi
- İsrail ile komşu ülkeler arasında dostane ve karşılıklı fayda esasına dayalı ilişkiler kurulması
- Mevcut ateşkes mutabakatının güçlü şekilde uygulanması
- İnsani yardımların kesintisiz şekilde Gazze’ye ulaştırılması
- Aşırılık, radikalleşme ve şiddetin her türüne karşı kararlılık
- Diplomasi ve sürekli diyalog yoluyla çözüm arayışı
Tören metninde ayrıca, “Kalıcı barış dolu bir geleceğe kendimizi adıyoruz” gibi ifadeler yer aldı.
Ateşkes, Esir Takası ve İlk Adımlar
Zirve sırasında varılan uzlaşmalar yalnızca sembolik değil, uygulamaya dönük maddeleri de kapsıyor. İsrail ile Hamas arasında yapılan anlaşma çerçevesinde, yaklaşık 20 İsrailli rehin karşılığında 1.966 Filistinli mahkûmun takasıkararlaştırıldı. Rehineler, Kızılhaç aracılığıyla karşı tarafa teslim edildi.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze Şeridi’nde ateşkes ilan edildi. Askeri çatışmaların durdurulmasıyla birlikte, siviller için insani yardım koridorları açılması planlanıyor.
Tepkiler ve Değerlendirmeler
Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert, bu antlaşmayı “barış anlaşması” değil, “savaşı sona erdirme anlaşması” olarak nitelendirdi. Ona göre, bu metin savaşı bitirmeye yönelik diplomatik bir adım olmakla birlikte gelecekteki çatışmaların önünü tamamen kapatmıyor. Ayrıca, Gazze Şeridi üzerindeki güvenlik kontrolünün yeniden yapılandırılması ve Hamas’ın askeri kapasitesinin sınırlandırılması gerektiğini savundu.
Orta Doğu analizcileri, bu anlaşmanın uygulama safhasının kritik olacağını, kilit devletlerin somut adımlar atması ve bölge içi aktörlerin uyum göstermesi gerektiğini belirtiyor.
Gelecek Perspektifleri
Deklarasyon, üzerinde mutabık kalınan genel prensipleri ortaya koysa da, hukuki bağlayıcılığı sınırlı. Uzun vadede başarısının, tarafların iradesi, denetim mekanizmaları ve uygulama adımlarına bağlı olması bekleniyor.
Gazze’nin yeniden inşası süreci önümüzdeki günlerde hız kazanacak gibi görünüyor. İsrail’in çekilme planları, Gazze’deki yönetim yapısının yeniden yapılandırılması, yeni güvenlik düzenlemeleri ve sivil yönetime geçiş politikaları öncelikli gündem maddeleri arasında.
Foto: (REUTERS/Evelyn Hockstein)
İlk yorum yapan siz olun